Kwetsbaar in Amsterdam
De meest kwetsbare mensen worden door de Covid-19 crisis het hardst geraakt. Eerst direct door het virus, want een onevenredig groot deel van de coronapatiënten bestaat uit mensen uit achtergestelde groepen, zoals migranten. Vervolgens door de maatregelen tijdens de lockdown, toen het wegvallen van mantelzorg en andere vormen van fysieke ondersteuning grote gevolgen had. Zeker voor groepen die verminderd zelfredzaam zijn, zoals zorgmijders, mensen met een verstandelijke beperking, psychiatrische stoornis of een verslaving. Het economische vervolg van deze crisis raakt deze groepen nogmaals.
Veel organisaties hebben op grote schaal hulp verleend aan kwetsbare mensen tijdens de crisis. In deze hulp aan kwetsbaren zijn keuzes gemaakt op basis van de gegeven richtlijnen. Zoals: wie krijgt hulp? Hoe kunnen we afstand houden? Welke online mogelijkheden hebben we? Vaak ging dit goed, soms bestaat het gevoel dat het beter zou kunnen. Nu moeten gemeente, GGD en zorg- en welzijnsorganisaties beslissingen nemen over het vervolg: wat betekent de coronacrisis op middellange termijn voor de kwetsbare groepen, voor de organisatie van hulp en voor de hulporganisaties zelf? Gezien een mogelijke tweede COVID-19-golf is het van groot belang om de organisatie van de hulpverlening aan kwetsbare groepen tijdig te onderzoeken en daar lessen uit te trekken.
Het project Kwetsbaar in Amsterdam heeft als doel om inzicht te krijgen in de gevolgen van de coronacrisis voor verschillende kwetsbare groepen in de regio Amsterdam en te onderzoeken hoe hulp verleend is en hoe hulpverlening op midden- en lange termijn georganiseerd kan worden. Onderzoekers, hulpverleners en ervaringsdeskundigen maken samen een inventarisatie van de kennis en ervaringen die opgedaan zijn en ontwikkelen hulpoplossingen, rekening houdend met het spanningsveld tussen gezondheidszorg, economie en sociale effecten. Dit project besteedt expliciet aandacht aan de ethische dilemma’s bij hulp aan kwetsbare groepen.
Laatste Nieuws
Doelen van het project:
In kaart brengen wat de kwetsbare groepen zijn (gedefinieerd als: mensen die disproportionele nadelen ervaren van een situatie) die getroffen zijn door de gevolgen van de coronacrisis in Amsterdam in de periode februari tot en met augustus 2020.
Vaststellen hoe door verschillende hulporganisaties gereageerd is op de coronacrisis, hoe beslissingen genomen zijn en hoe de crisisorganisatie is opgezet in de periode februari tot en met augustus 2020.
Vaststellen wat het directe effect van de crisisreactie in de periode februari-augustus 2020 van de verschillende hulporganisaties was en is a) op (nieuwe) kwetsbaren en b) voor andere bestaande doelgroepen en c) voor (bestaande) activiteiten van de hulporganisaties.
Bepalen hoe sociale en technologische innovaties (zoals e-health) gebruikt zijn in de periode februari-augustus 2020 en met welk effect, inclusief de ethische dilemma’s die hierdoor mogelijk opgeroepen worden.
Inzicht geven in de midden- en lange-termijn effecten (tot december 2021) van de coronacrisis voor de kwetsbare groepen en bepalen welke hulpmiddelen ingezet kunnen worden om de nadelige effecten te verminderen (uitgesplitst naar subgroepen, bijvoorbeeld daklozen, zorgmijders en multi-probleem gezinnen).
Ontwikkelen van organisatorische oplossingen om hulporganisaties voor te bereiden op vergelijkbare crises, in samenwerking met andere partijen, uitgaande van de geleerde lessen in dit onderzoek.
Geleerde lessen:
De directe gevolgen van Covid-19 op de kwetsbare groepen blijken heel wisselend te zijn en zowel positief als negatief.
Samenwerking verliep vaak verrassend goed, maar leverde soms ook problemen op. Vooral het schakelen tussen de verschillende crisis fasen ging lastig. Een oplossing zou zijn om ook buiten de urgente crisisfase meer regie te voeren.
Veel hulpverleners worstelden met morele dilemma’s als gevolg van de maatregelen en veranderingen tijdens de crisis. Het is belangrijk om hier op een structurele manier mee om te gaan en steun te bieden.
De crisis vroeg veel improvisatie en veranderingsvermogen. Het stressniveau leek mee te vallen na het eerste jaar, maar medewerkers zijn wel gematigd negatief over de (blijvende) veranderingen in hulpverlening.
Digitalisering van zorg aan kwetsbare groepen biedt veel mogelijkheden maar moet ingezet worden rekening houdend met de mogelijkheden en wensen van de client. Zorgaanbieders en medewerkers moeten hun digitale hulp inpassen in hun professionele identiteit.
Met dank aan:
Het project Kwetsbaar in Amsterdam wordt gefinancierd door ZonMw en NWO. In het projectteam zijn vanuit de School of Business and Economics van de VU prof.dr.ir. Elco van Burg, dr. David Kroon, dr. Rebecca Ruehle en Sanaz Kateb MSc betrokken. De andere projectpartners zijn GGD Amsterdam, het Leger de Heils in Amsterdam, HVO/Querido en De Regenboog. Ook wordt samengewerkt met Meetellen in Amsterdam.
